ساعت فلش

اِصفَهان (پارسی میانه: اسپهان)  شهری باستانی در مرکز ایران است. شهر اصفهان، مرکز استان اصفهان و نیز مرکز شهرستان اصفهان است. به لحاظ جمعیت بعد از تهران و مشهد سومین شهر بزرگ ایران و یکصد و شصت و سومین شهر پر جمعیت دنیاست.

جمعیت

اصفهان به لحاظ وسعت شهری پس از تهران و مشهد قرار داردو از این لحاظ بالاتر از کلانشهرهای تبریز، اهواز، کرج، کرمان، شیراز و کرمانشاه قرار دارد. طبق سرشماری نفوس و مسکن، در سال ۱۳۸۵، ۱٬۵۸۳٬۶۰۹ نفر جمعیت داشته‌است.  اصفهان از دیرباز از مهمترین مراکز شهرنشینی در فلات ایران بوده‌است. در ۵ دیماه ۱۳۱۹ در زمان رضاشاه برای اولین بار در ایران به سبک اروپای در اصفهان از مردم سرشماری بعمل آمد و ۲۰۴ هزار و ۶۰۰ تن را ساکن شهر اصفهان گزارش کردند.

مردم

مردم اصفهان به طور عمده فارسی زبان و از ساکنان استان اصفهان و استانهای همجوار می باشند. البته بعد از جنگ تحمیلی شمار زیادی از ساکنان منطقه های جنوب کشور به ویژه خوزستان به اصفهان مهاجرت کردند که بخش قابل توجهی از آنان نیز در شاهین شهر و فولادشهر و بهارستان زندگی می کنند.

زبان

مردم اصفهان به زبان فارسی و لهجه‌ اصفهانی صحبت می کنند. از ویژگی‌های لهجه اصفهانی اضافه کردن حرف « س » به آخر واژگان می باشد، که به جای واژه « است » استفاده می‌شود.

دین

اسلام دین نخست شهر محسوب می شود ولی از سده های پیش ارامنه، یهودیان و سایر اقلیتهای مذهبی نیز در شهر زندگی می کرده اند. جلفا که در جنوب اصفهان قرار گرفته منطقه ای است که بیشتر ارمنی نشین می باشد و از منطقه های خوب شهر نیز قلمداد می شود.

موقعیت جغرافیایی

اصفهان در ۴۲۵ کیلومتری تهران و در جنوب این شهر قرار دارد. شهر اصفهان دارای طول جغرافیایی ۵۱ درجه و ۳۹دقیقه و ۴۰ ثانیه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۲ درجه و ۳۸ دقیقه و ۳۰ ثانیه شمالی می باشد. محدوده شهری آن به چهارده منطقه شهری تقسیم می شود و در خارج از محدوده شهری نیز از غرب به سمت خمینی شهر و نجف آباد، از جنوب کوه صفه و سپاهان شهر، از سمت شمال به شاهین شهر و از شرق نیز به منطقه بیابانی منتهی می شود. سطح شهر از سطح عمومی دریاها حدود ۱۵۷۰ متر ارتفاع دارد و در قسمت شمالی و شرقی به کویر محدود می‌گردد و در قسمت غربی و جنوبی نیز به سلسله کوه های زاگرس منتهی می‌شود. کوهستان کرکس در پنجاه کیلومتری شمال اصفهان و زرد کوه بختیاری در جنوب غربی آن قرار دارد. وجود آبهایی همانند زاینده رود که از کوه های زاگرس به ویژه زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته دلیل پیدایش این شهر می باشد. شهر اصفهان بر روی دشتی به نسبت هموار با شیبی در حدود ۲ درصد و به طرف شمال شرقی بنا گردیده است.در طی سده های گذشته نیز به سبب وجود آب فراوانتر و آلودگی کمتر در سمت جنوب غربی توسعه بیشتری یافته است.

طبیعت اصفهان

این شهر در منطقه‌ای نیمه ‌کویری در مرکز ایران و در کنار رودخانهٔ زاینده‌رود قرار گرفته که ازکوهرنگ در چهارمحال وبختیاری سرچشمه میگیردبه باتلاق گاوخونی میریزدو از مراکز گردشگری، فرهنگی و اقتصادی ایران محسوب می شود. زاینده رود بزرگترین رود فلات مرکزی ایران ازکوه‌های بختیاری سرچشمه گرفته و از میان اصفهان می‌گذرد. همچنین جنگل ناژوان از مناطق خوش آب و هوای حاشیه زایند رود می‌باشد، ازدیگرمناطق طبیعی قابل گشت و گذار اصفهان می‌توان به کوه کلاه قاضی و کوه صفه اشاره نمود. منطقه کلاه قاضی یک پارک ملی است با نام پارک ملی کلاه قاضی که محل زیست جانوران زیادی مانند کل، پازن، بز، آهو، و عقاباست. کوه صفه در جنوب شهر اصفهان قرار دارد و برای تفریح مکان مناسبی است.

آب و هوا

اقلیم شهر اصفهان در شمال و شرق از منطقه کویری تاثیر گرفته و در جنوب به جهت وجود کوه صفه از هوای خنک تری بهره مند است. آب و هوای اصفهان به طور کلی معتدل و خشک است و مقدار بارش باران و برف به نسبت کمی دارد. حداکثر درجه حرارت در تابستان ۴۰ درجه سانتی گراد است که تابستانهایی گرم و خشک را می سازد.

پیشینه تاریخی

در طول تاریخ به آسانی نمی‌توان رد شهر اصفهان را به طور پیوسته دنبال نمود. هر چند اصفهان در مرکز فلات ایران قرار داشت. به علت آن که در دوران پیش از اسلام گرانیگاه شاهنشاهی‌های هخامنشی تا ساسانی، قلمرو غربی این شاهنشاهی‌ها و به ویژه میان‌رودان بود، این شهر در کانون توجه این دودمان‌ها قرار نداشت. در طول تاریخ تا دوران اسلامی می‌توان در محل فعلی شهر اصفهان ردپای شهرهای مختلفی تحت نام های مختلف، محل های مختلف و حتی مردمان متفاوتی را پی‌گیری نمود. در دوران ساسانیان به دستور یزدگرد اول یک پادگان نظامی احتیاطی برای آموزش و اعزام نیروی کمکی احداث گردید – بغیر از این پادگان نیز سه مرکز نظامی در (مرو) و (گرگان) و (تیسفون) نیز بوجود آمده بود. این مراکز دارای نیروی ثابت بوده و فقط «سپاهان» برای تعلیم و اعزام نیروی کمکی پیش بینی شده بود.

اصفهان کنونی در قدیم گابای (همان گی و جی بعدی) نام داشت و در آغاز مرکز قبیله پَرِتاکِن (که نام فریدن از آن به‌جا مانده) بوده‌است.

به نظر می‌آید نام اسپهان (به معنی جایگاه ارتش) از روزگار ساسانیان به بعد جایگزین نام گی شده‌باشد. آن‌گونه که در سرگذشت‌نامه‌ها آمده، سواره‌نظام ساسانی به هنگام صلح در سبزه‌زارهای پیرامون اسپهان به‌ویژه در بخش غربی این شهر تا دامنه‌های کوه‌ها و سرچشمهٔ زاینده‌رود استقرار می‌یافت. اسپهان از آن‌جا که ولیعهدنشین ساسانیان بود امتیازی نسبت به شهرهای ایران آن زمان به‌دست آورد. در زمانساسانیان گاه اسپهان و گاه ارمنستان ولیعهدنشین شاهنشاهی ایران بود ولی اسپهان این امتیاز دیگر را نیز داشت که نشیمن‌گاه و قلمرو نفوذ واسپوهران یا اعضای هفت خانواده بزرگ ایرانی صاحب نفوذ در پادشاهی نیز بود.

هر چند در دوران اسلامی منطقه جغرافیایی اطراف شهر نام اَسپاهان که نام تقسیم بندی حکومتی زمان ساسانیان بوده‌است را حفظ کرده‌است. در هنگام حمله اسکندر مقدونی به ایران، این شهر مرکز گابیوها بوده‌است و از آن تحت عنوان گابای یا تابای  نام برده شده‌است.  در سده‌های آغازین اسلامی، منابع اسلامی از دو شهر در مکان فعلی شهر اصفهان نام می‌برند؛ شهری بنام جَی در مکان فعلی محله جی و دیگری شهری در سه کیلومتری غرب جی با نام یهودیه که جمعیتی قابل توجه از یهودیان را در خود جای داده بود.   عرب‌ها اسپهان را در سال ۲۳ هجری تصرف کردند و این شهر نیز مانند دیگر شهرهای ایران تا آغاز سدهٔ چهارم هجری زیر سلطهٔ اعراب قرار داشت. در زمان خلیفه منصور عباسی در دهکدهٔ خشینان (احمدآباد امروزی) کاخی بزرگ بنا شد و بارویی به گرد شهر اصفهان کشیده‌شد و خشینان به جویباره (یهودیه) پیوسته‌شد. 

در سال ۳۱۹ ه.ق. مردآویج زیاری با سپاهش از گیلان، اصفهان را آزاد کرد و این شهر را به پایتختی برگزید و جشن سده را با شکوه بسیار در این شهر برپا کرد. در سال ۳۲۷ قمری این شهر به دست رکن‌الدوله دیلمی افتاد که وی نیز اصفهان را پایتخت خود قرار داد. پس از آن شهر اصفهان پیشرفت پیشین خود را بازیافت و کانون گرد هم آمدن دانشوران و سرایندگان شد. 

در دوره سلجوقی این شهر به عنوان پایتخت سلجوقیان برگزیده شد. اوج شکوفایی اصفهان به زمان صفویان بر می‌گردد؛ هنگامی که شاه اسماعیل اول کبیر پایتخت صفویه را از قزوین به این شهر منتقل نمود. ناصر خسرو در گذر از اصفهان در سال ۴۴۴ هجری قمری مصادف با ۴۳۲ خورشیدی این شهر را نیکوترین و جامع‌ترین و آبادترین شهر سرزمین پارسی‌گویان شرح داده است:

از آن جا برفتیم هشتم صفر سنه اربع و اربعین و اربعمایه بود که به شهر اصفهان رسیدیم. از بصره تا اصفهان صد و هشتاد فرسنگ باشد. شهری است بر هامون نهاده، آب و هوایی خوش دارد و هرجا که ده گز چاره فرو برند آبی سرد خوش بیرون آید وشهر دیواری حصین بلند دارد و دروازه‌ها و جنگ گاه‌ها ساخته و بر همه بارو کنگره ساخته و در شهر جوی‌های آب روان و بناهای نیکو و مرتفع و در میان شهر مسجد آدینه بزرگ نیکو و باروی شهر را گفتند سه فرسنگ و نیم است و اندرون شهر همه آبادان که هیچ از وی خراب ندیدم و بازارهای بسیار، و بازاری دیدم از آن صرافان که اندر او دویست مرد صراف بود و هر بازاری را دربندری و دروازه‌ای و همه محلت‌ها و کوچه‌ها را همچنین دربندها و دروازه‌های محکم و کاروانسراهای پاکیزه بود و کوچه‌ای بود که آن را کو طراز می‌گفتند و در آن کوچه پنجاه کاروانسرای نیکو و در هر یک بیاعان و حجره داران بسیار نشسته و این کاروان که ما با ایشان همراه بودیم یک هزار و سیصد خروار بار داشتند که در آن شهر رفتیم هیچ بازدید نیامد که چگونه فرو آمدند که هیچ جا تنگی موضع نبود و نه تعذر مقام و علوفه…… و من در همه زمین پارسی گویان شهری نیکوتر و جامع تر و آبادان تر از اصفهان ندیدم، و گفتند اگر گندم و جو و دیگر حبوب بیست سال نهند تباه نشود و بعضی چیزها به زیان می‌آید اما روستا همچنان است که بود…

آثار پیش از اسلام

از دوره قبل از اسلام، چیزی به جز بقایای آتشکده‌ای در کوه آتشگاه، اکتشافات اندکی در تپه اشرف و همچنین پل شهرستان (متعلق به دوران ساسانیان) بجا نمانده‌است که از میان آن سه، تنها بنای برپا و برجا پل شهرستان است.

بیشتر آثار تاریخی بجا مانده در مربوط به دورهٔ اسلامی است. آثاری از تمامی دوره‌های تاریخی پس از اسلام بجا مانده‌است اما بویژه آثار دو دوره باشکوه از تاریخ اصفهان یعنی دورهٔ سلجوقی و دورهٔ صفوی برجستگی ویژه‌ای دارد، که هر کدام دارای ویژگی‌ها و سبک معماری یگانه خود است.

معماری دوران سلجوقیان

معماری سلجوقیان – که بویژه در مسجد جامع نمود می‌یابد – ساده و بی‌پیرایه اما با ظرافت فراوان است. از ویژگی‌های دیگر معماری این دوره سکوت و درونگرایی به دور از هر گونه جلوه‌گری آن است. بجای آنکه بیننده تحت تأثیر آنی آن قرار گیرد، آرام آرام زیبائی و عظمت اسرار آمیز آن را در جای خود احساس می‌کند. برخلاف معماری و هنر دوره صفوی که توجه به جلوه‌های رنگ و نور و چشمگیری و درخشندگی از ویژگی‌های آن است. آرامگاه ملکشاه و سلطان سنجر و خواجه نظام الملک از آثار تاریخی این دوره در شهر اصفهان می‌باشد. یکی از قدیمی ترین شهرهای اصفهان شهر گز در ۱۰ کیلومتری اصفهان است یکی از اآثار مهم باقی مانده در این شهر مسجد جامع شر است مربوط به دوره سلجوقیان

معماری دوران صفویان

روز اصفهان

در بهمن‌ماه سال ۱۳۸۳ پس از پیشنهاد گزینش روز اصفهان از سوی دکتر شاهین سپنتا و استقبال برخی از سازمان‌های غیردولتی اصفهان از این پیشنهاد، تلاشی برای گزینش روز اصفهان آغاز شد. در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۴ پس از فراخوان «هم اندیشی برای نام گذاری روز نکوداشت اصفهان» روز «یکم آذرماه» هر سال از سوی بیش از ۳۰ نفر از اصفهان شناسان به عنوان «روز نکوداشت اصفهان» گزینش و تصویب شد و نگاره تاریخی منقوش بر کاشی کاری‌های سردر بازار قیصریه اصفهان را که با اقتباس از صورت فلکی برج قوس (آذر ماه) طراحی شده‌است، به عنوان نماد اصفهان برگزیدند.دلیل انتخاب آنها این بود که بر اساس مستندات تاریخی طالع بنیان شهر اصفهان در ماه آذر (قوس) دیده شده‌است.  در متن بیان نامه مصوب اصفهان شناسان آمد است:

از آنجا که احداث باروی حفاظتی یا حصار بزرگ اصفهان به منظور تضمین امنیت شهر تاریخی اصفهان در دوران دیلمیان و در زمان حسن رکن الدوله دیلمی (۳۲۲ – ۳۶۶ هجری قمری) صورت گرفت و برپایی این باروی امنیتی به عنوان نقطه عطفی در تاریخ اصفهان شناخته می‌شود، یاد روز آن رویداد تاریخی از این روی شایسته تر از دیگر پیشنهادها است. همچنین چون در آن زمان برپایی باروی بزرگ اصفهان بر بنیان زایچه این شهر در آذر ماه (برج قوس) صورت گرفت، لذا روز یکم آذرماه هر سال (مطابق با ۲۲ نوامبر) به عنوان روز نکوداشت اصفهان برگزیده می‌شود. همچنین نگاره تاریخی منقوش بر کاشی‌کاری‌های سردربازار قیصریه اصفهان که با اقتباس از صورت فلکی برج قوس (آذر ماه) و با محتوایی متعالی طراحی شده‌است، به عنوان نماد این روز گزیده شد.

اقتصاد سنتی استان مبتنی بر صنایع دستی چون قالی بافی، ابریشم بافی، قلمزنی، منبت کاری، زری بافی، خاتم کاری، ملیله دوزی، مینیاتور، سفالگری، میناکاری،فلزکاری، فیروزه کوبی، نقره سازی، کاشی سازی، قلمکاری و پولک دوزی از صنایع زیبای اصفهان است که امروزه رونق خوبی نیز در بخش جهانگردی دارد. صنایع بزرگی چون ذوب آهن، مجتمع فولاد مبارکه، پالایشگاه، پلی اکریل و همچنین کارخانه جات متعدد سرامیک و کاشی سازی و معادن سنگ و سنگبری از علل صنعتی شدن و اقتصاد قوی استان محسوب می‌شود. از صنایع دیگر استان که می‌توان فهرست وار به برخی اشاره نمود: ظروف چینی، سرامیک، تولید لوازم خانگی، کارخانه تولید سیمان، ورق موجدار، صنایع خودروسازی، صنایع نظامی، صنایع هواپیماسازی، ساخت لوازم و تاسیسات گازی، صنایع مواد غذایی، فرآورده‌های لبنی، ریسندگی، نساجی و …می باشند.پارک هشت بهشت (شهید رجایی)

آدرس: اصفهان، خیابان باغ گلدسته

سال تاسیس:  1080 هجری (دوره شاه سلیمان)

باغ وسیعی که جزئی از باغ بزرگ نقش جهان بوده‌است که شاه اسماعیل اول احداث کرد و در زمان جانشینان او بخصوص شاه عباس اول به قطعات متعددی تقسیم شد.

این پارک از خیابان باغ گلدسته و همچنین خیابان چهارباغ در دسترس است و عمارت زیبای هشت بهشت در این پارک واقع شده است. پارک جنگلی ناژوان

آدرس: اصفهان، بلوار میرزا کوچک خان، پارک جنگلی ناژوان

پارک جنگلی ناژوان منطقه ایی وسیع و سرسبز در مجاورت زاینده رود است که تفرجگاه گردشگران و ساکنین اصفهان است. نام دیگر آن ناژنان است و باغ زیبای پرندگان در این پارک واقع شده است.

ناژوان ترکیب یافته است از دو کلمه ناژ و وان که ناژ یا ناژو گیاهی است از خانواده صنوبر که آن جمله اند تبریزی کبوده صنوبر و (وان) پسوند است برای جا و مکان و ناژ نان یا ناژوان به معنی جایگاه درختان ناژ و صنوبر پس ناژوان به معنی محلی بوده است در غرب اصفهان با بیشه های انبوه از درختان ناژ و کبوده زبان گنجشک و بومی اصفهان است .

بوستان های زاینده رود

آدرس: اصفهان، حاشیه اطراف زاینده رود

زاینده‌رود یکی از بزرگترین رودخانه‌های ایران است که در مرکز کشور، یعنی استان اصفهان، از مغرب به مشرق جریان دارد. این رودخانه مصفا، رگ حیاتی و عامل اصلی سرسبزی و حاصلخیزی اصفهان محسوب می‌شود. سرچشمه این رودخانه، دامنه‌های زردکوه بختیاری است که در حد فاصل بین اصفهان و لرستان قرار دارد. سرچشمه زاینده‌رود به شکل حوضی مدور با مساحتی در حدود سیصد زرع می‌باشد که به «چشمه جانان» معروف است.

از وجود این رود زیبا بوستان ها و پارک های بسیاری در حاشیه این رود در اصفهان ایجاد شده است که از جمله آنها بوستان ملت و بوستان سعدی است.

پارک قلمستان

آدرس: اصفهان، ابتدای خیابان امام خمینی

این پارک در خیابان امام خمینی واقع شده است که در ایام نوروز مکان اسکان و چادرزنی مسافرین می باشد. کتابخانه قلمستان نیز در این پارک واقع شده است.

باغ غدیر

آدرس: اصفهان، بزرگراه شهید صیاد شیرازی

سال تاسیس: سال 1372

از سال 1362 لغایت 1369 فکر احداث مجموعه فرهنگی باغ غدیر از طرف شهرداری بین مسئولین مطرح شد و در اواخر سال 1364 بنا بر پیشنهاد شهرداری اصفهان، طرح بنای یادبود علامه امینی در باغ غدیر به مسابقه گذاشته شد. طرح های اولیه در تاریخ 27 اسفندماه 1364برای شهرداری اصفهان ارسال گردید. پس از چند ماه کار احداث مجموعه فرهنگی باغ غدیر شروع شد و در سال 1372 مجموعه افتتاح گردید

این مجموعه شامل بناهای زیر می باشد:

بنای یادبود علامه امینی:

این بنا به یادبود علامه امینی تأسیس شده و از ارکان این مجموعه محسوب می گردد که شامل موزه یادبود علامه امینی میباشد.

کتابخانه عمومی علامه امینی:

با مساحتی به وسعت 750 مترمربع و دارای دو سالن مجزا جهت مطالعه خواهران و برادران و در اختیار داشتن بالغ بر 12000 جلد کتاب زمینه مساعدی را جهت طالبان علم و دانش فراهم نموده است و به سیستم مکانیزه مجهز می باشد و در این قسمت کتابخانه تخصصی امیرالمؤمنین و کتابخانه کامپیوتری امام علی (ع) نیز موجود می باشد.

مجموعه ورزشی باغ غدیر (سالن ورزش- استخر و دو زمین تنیس):

این مجموعه با مساحتی به وسعت 3680 مترمربع دارای یک باب استخر و حمام سونای خشک و بخار، دو زمین تنیس و سالن بدنسازی مجهز آماده ارائه خدمات به خواهران و برادران می باشد.

خانه کودک و نوجوان :

این مرکز که وابسته به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می باشد علاوه بر ارائه کتاب با تشکیل کلاسهای مختلف هنری و برپایی جشنها، محیطی آموزنده جهت نوجوان مهیا نموده است.

مجموعه سر درب:

دارای دو سالن ویژه اجرای نمایش های هنری و امور نمایشگاه و تعدادی کلاس های آموزشی می باشد. آمار مراجعین مجموعه سالانه تا 120,000 نفر می رسد که این تعداد شامل استقبال مراجعین اداری، آموزشی مجموعه، شرکت در برنامه های مناسبتی،‌ فعالان کانون های مستقر در مجموعه و حضور خانواده جهت تفریح در محوطه آزاد باغ غدیر می باشد. این مجموعه شامل گالری الغدیر - سالنهای اجتماعات سر در با ظرفیت 300 نفر و حوضخانه ساختمان الغدیر با ظرفیت 200 نفر نیز می باشد. مراسم های مجموعه نیز شامل: همایش ها، سمینارها، محافل ادبی،‌گردهمایی ها، مجامع عمومی کانون ها، جشن ها، سوگواره ها و... می باشد. وسعت فیزیکی مجموعه 57 هکتار می باشد.

باغ فدک

آدرس: اصفهان، شمال شرقی اصفهان، بلوار فرزانگان

سال تاسیس: سال 1375

این باغ در سال 1375 در قطعه زمینی به وسعت 85 هکتار (850000متر مربع) در بخش شمال شرقی اصفهان در بلوار فرزانگان توسط سازمان پارکها و فضای سبز احداث شد. در ابتدا پارک به صورت جنگلی با سیستم آبیاری هیدرانت طراحی شد ولی اخیرا با تغییرات ایجاد شده به صورت یک پارک شهری با سیستم آبیاری قطره ای اداره می شود.

تعداد درخت و درختچه موجود حدود 47 هزار اصله شامل کاج تهران، کاج شهری، توت، زبان گنجشک، سرو نقره ای، سرو شیرازی، سرو نوش، اقاقیا، ارغوان،‌ نارون، وسک، دادی، به ژاپنی می باشد. سطح چمن کاری شده پارک شامل تپه، تپه چینی و اطراف ساختمان اداری حدود 12500مترمربع است. دریاچه تعبیه شده به وسعت 50000000 مترمربع در بخش شرقی پارک می باشد. زمین اسباب بازی در دو قسمت پارک (مرکز و غرب پارک) سرویس بهداشتی در دو قسمت مرکز و غرب پارک زمین ورزشی در جنوب غربی پارک 60 عدد آلاچیق ساختمان سالن مطالعه در دست احداث و ساختمان اداری

سی و سه پل

آدرس: اصفهان، میدان انقلاب اسلامی

سال تاسیس: سال 1005 هجری قمری (دوره شاه عباس اول)

یکی از پلهای زیبا و جالبی که در دوران صفویه بر روی زاینده رود احداث شد سی و سه پل است این پل در گذشته «پل جلفا» نامیده می شد (زیرا از این طریق به جلفا که تازه احداث شده بود می رسیدند). به «الله وردیخان» نیز معروف است زیرا سردار مشهور شاه عباس اول که به ساختن این پل مأمور گردید به این نام نامیده می شود.

این پل که چهارباغ عباسی را به چهارباغ بالا متصل می کند چهل چشمه داشته اما امروز بیش از سی و سه چشمه آن باقی نمانده است و بقیه آنها مسدود شده اند. پل 295 متر طول و 75/13 متر عرض دارد و در زمره اولین آثاری است که شاه عباس اول دستور ساختن آن را داده است.

در طرفین پل معبر باریک مسقفی است که در سراسر طول پل دیده می شود. سی و سه پل دارای یک پیاده رو برای گردش در بالا و یک پیاده رو در پایین است. پیاده رو پائین گذرگاه مسقفی است که میان پایه های مرکزی پل و به فاصله کمی از بستر رودخانه ایجاد شده است. از گفتنیهـا دربـاره سـی و سـه پـل اینـکـه در دوران صـفـویه جـشـن «آبریزان» یا «آبریزکان» در کنار زاینده رود و در نزدیکی این پل برگزار می شده است. در این جشن که در سیزده تیرماه هر سال برگزار میشد مردم با پاشیدن آب و گلاب به روی یکدیگر در این مراسم شرکت می کرده اند

پل خواجو

آدرس: اصفهان، میدان خواجو

سال تاسیس: سال 1060 هجری قمری (دوره شاه عباس دوم)

این پل را پل شاهی و بابا رکن الدین و شیراز و حسن آباد هم نامیده اند از بناهای شاه عباس دوم صفوی است که در سال 1060 هجری بنا شده است. طول پل 133 متر و عرض آن 12 متر است همان طور که گفته شد این پل را به اسامی دیگری نیز نامیده اند. وجه تسمیه آن به بابارکن الدین این است که بر سر راه تکیه بابارکن الدین عارف مشهور واقع شده بود، حسن آباد می نامیدند، به این علت که شالوده آن در عصر (حسن بیک ترکمان) ریخته شد، شیراز گفته اند به خاطر آنکه مسافران شیراز درآن زمان از روی این پل عبور می کرده اند و بالاخره به این سبب به پل خواجو نامبردار شده بود که در محله خواجو قرار داشت.

پل خواجو به دلیل معماری و تزئینات کاشیکاری بر سایر پلهای زاینده رود برتری دارد. پل خواجو که در عصر صفویه یکی از زیباترین پلهای جهان به شمار می رفت در اصل به منزله سد و بند بود. به این معنا که با بستن دهانه های پل در ضلع غربی دریاچه ای به وجود می آمد. در وسط هریک از دو ضلع شرقی و غربی پل ساختمانی بنا شده که شامل چند اتاق مزین به نقاشی است. این ساختمان که (بیگلربیگی) نامیده می شود در آن عصر اختصاص به بزرگان و امرائی داشت که به هنگام ایجاد دریاچه مصنوعی مسابقات شنا و قایقرانی را تماشا می کرده اند.

پل شهرستان

آدرس: اصفهان، خیابان سلمان فارسی

سال تاسیس: دوره ساسانیان

قدیمی ترین پل زاینده رود، پل شهرستان است که در 4 کیلومتری شرق اصفهان قرار گرفته و در حال حاضر در محدوده شهر است. این پل در قدیم جسر حسین و پل جی نیز نامیده می شد. مافروخی اصفهانی در کتاب محاسن اصفهان که به زبان عربی است از این پل به نام جسر حسین یاد کرده است و عماراتی را که نزدیک آن هستند به نام قصر مغیره و قصر یحیی نام می برد.

علت آن که این پل شهرستان نامیده می شود این است که در روستائی به همین نام در شرق اصفهان واقع شده است. در نزدیکی پل بقعه الراشد بالله خلیفه عباسی قرار دارد که در سال 532 هجری قمری در اصفهان به دست یکی از فدائیان اسماعیلی کشته شد.

اکثر سیاحان و جهانگردان درباره پل شهرستان به تفصیل مطلب نوشته و آن را توصیف کرده اند. فردریچاردز از این پل به عنوان یک پل جنگی و نظامی یاد کرده و آن را تنها نمونه ای از پل های جنگی قدیم می نویسد. در سالهای اخیر پل شهرستان نیز مانند سایر پلهائی که بر روی زاینده رود احداث شده مورد مرمت قرار گرفته است. پل شهرستان از این نظر که قدیم ترین پل موجود در اصفهان است و از آثاری است که بنای آن به قبل از اسلام می رسد، حائز اهمیت بوده و به همین دلیل نیز مشهور است.

پل مارنان

آدرس: اصفهان، خیابان مطهری، بین پل فلزی و پل وحید

سال تاسیس: دوره صفویه

واسطه اتصال دو ساحل شمالی و جنوبی رودخانه در غربی ترین قسمت شهر اصفهان بوده شکل امروزی این پل با نمای ساختمانی عصر صفوی تغییر اساسی نکرده است ولی تعمیرات مکرری را از سر گذارنده است این پل در اصل ماربین نام داشته که اسم تصحیف «مهربین» از فرهنگ اوستایى است و در طى 15 قرن تاریخ اسلامى ایران پیوسته به همین نام شناخته شده و در غربى‏ترین قسمت شهر اصفهان بوده است. این پل در عصر صفوى تغییرى نکرده ولى تعمیرات مکرّر داشته است.

چهارفرسنگ به شهر اصفهان مانده رودخانه زاینده رود به شکل مارپیچى راست خم گشته وارد شهر مى ‏گردد و و گفته‏ اند که به همین جهت قریه مارنان را مارنان یا ماریانان گفته ‏اند و در همین محل پل مارنان را ساخته و جلفا را بقریه مارنان اتصال مى ‏دهد پل مزبور اکنون داراى هفده دهانه است ولى در پیش بیش از هفده دهانه داشته است که حالا بسته شده است. این پل را پل سرفراز هم نامیده ‏اند و وجه تسمیه ‏اش را چنین بیان کرده ‏اند که در زمان شاه سلیمان صفوى یکى از ثروتمندان ارامنه آن را ساخت و به لقب سرفراز نائل گردید و مدتى هم به همان نام سرفراز مشهور بود.

پل جویی

آدرس: اصفهان، خیابان کمال اسماعیل

سال تاسیس: سال 1065 هجری قمری (دوره شاه عباس دوم)

چند صد قدم بالاتر از پل الله وردیخان پل جوئی نمایان می گردد. این پل در محاورات مردم اصفهان (چوبی) گفته می شود. عرض پل 4 ذرع و طول آن بیش از 100 ذرع است. وجه تسمیه آن به پل جوئی این است که چون در دو طرف پل عمارات سلطنتی واقع شده بود، در آن عصر این پل را برای ارتباط این دو قسمت ساخته یودند و آب را نیز بوسیله جوی سنگی که در روی پل کنده بودند به این عمارت می رساندند.

در وسط پل برج 6 گوشه ای وجود داشت که از هرگوشه آن سه چشمه جاری می شد. یکی از خارجیانی که پل را بازدید کرده و درباره آن می نویسد "...پل با چهارده طاق یک ریخت و معبری برای بردن آب به قصر هفت دست واقع در ساحل زاینده رود ساخته شده بود..." عمارات زیبا و باشکوه سعادت آباد، هفت دست، آینه خانه، کلاه فرنگی، نمکدان در اطراف این پل بوده است که بوسیله مسعود میرزای ظل السلطان حاکم اصفهان در زمان ناصرالدین شاه قاجار خراب و با خاک یکسان گردید.

باغ گلها

آدرس: اصفهان، میدان بزرگمهر، ابتدای خیابان سلمان فارسی

جهت ارائه خدمات تفریحی ، آموزشی ، تحقیقی و ایجاد فضای دلنشین و مصفای شهری احداث شده است . این باغ در میدان بزرگمهر ، ابتدای خیابان سلمان فارسی قرار دارد و شامل باغ صخره ای ، باغ ایرانی ، باغ گیاهان دارویی ، باغ گل رز ، آب نماها ، برکه ، آبشار ، آمفی تئاتر روباز ، مجموعه پرچین ، طرح گل فرش ایرانی و ... است که مجموعه این صحنه های دلپذیر ، دل انگیزترین و زیباترین نقش ها را در حاشیه زاینده رود به تصویر کشانده است .

باغ پرندگان

آدرس: اصفهان، خیابان میرزا کوچک خان، پارک جنگلی ناژوان

سال تاسیس: سال 1375

باغ پرندگان فعالیت خود را در مرداد ماه 1375 آغاز کرده است. این باغ با مساحتی بالغ بر 55000 مترمربع یکی از جاذبه های تفریحی شهر اصفهان است. این مجموعه که بخشی از پارک جنگلی ناژوان و رودخانه زاینده رود است از معدود باغهای پرندگان در خاورمیانه می باشد. مساحت داخلی زیر توری باغ 17000 مترمربع و مساحت توری که بر روی 16 ستون متحرک به ارتفاع حداکثر 32 متر قرار گرفته است 40000 مترمربع است.

کوه صفه

آدرس: اصفهان، جنوب غربی اصفهان، کوه صفه

مجموعه ارتفاعات کوه صفه با بلندترین نقطه ارتفاع 2257 متر در جنوب غربی اصفهان واقع است . این کوه از شمال به جاده کمربندی از غرب به کوههای تخت رستم و دره خان از شرق به شهرک ها و مجتمع های مسکونی و از جنوب به اراضی باز و خط آهن منتهی می شود.

در دامنه کوه صفه، چشمه‌ای به نام «چشمه درویش» و دویست متر بالاتر از آن «چشمه گل زرد» قرار دارد. چشمه دوم در نقطه‌ای صعب‌العبور قرار گرفته و رسیدن به آن دشوار است. کوه صفه از محل چشمه درویش که سنگ کوه از خاک جدا گشته و دامنه کوه محسوب می‌شود در سمت غرب، به فضای سنگی مسطحی (صفه) منتهی می‌گردد که کوه به همین جهت «صفه» نامیده شده است. قبلا در این محل چهار طاقیهایی ساخته بودند که چشمه‌های آب و درختهای چنار چشم‌انداز مصفایی به آن می‌داده است. در آن حوالی سنگاب بزرگی نیز بود که آب سرد آن از برفابهای قله تأمین می‌شد.

از جمله نقاط مشهور در کوه صفه قلعه شاهدژ یا شاه دز می باشد که به قلعه دیو نیز معروف است و به عنوان هسته مرکزی پارک کوهستانی صفه است و چشمه های موجود از جمله چشمه پاچنار و خاجیک به عنوان قلب تپنده این مجموعه اند که با وجود درختان کهنسال همچون نگینی زیبا می درخشد ورودی اصلی صفه در ابتدای خیابان حکیم نظامی تا چشمه پاچنار بصورت محور اصلی و به مثابه ستون فقرات است و همه دست به دست هم داده اند تا محیطی امن و چشم اندازی زیبا و دلپذیر را فراهم آورند تا با کمترین زمان از زندگی شهری جدا شده و به محیطی آرام و دلپذیر و به دور از آلودگی شهری دست یافت.

کوه کلاه قاضی

آدرس: جاده اصفهان - شهرضا (شیراز)

قسمتی از رشته کوه ماهدشت در نزدیکی اصفهان است. بلندترین قله این کوه به ارتفاع ۲۵۳۴ متر است که در جنوب خاوری اصفهان واقع و شکلی شبیه کلاه قاضیان در ادوار گذشته دارد. کوه کلاه قاضی در پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی واقع شده‌است و دارای پاسگاه‌های مختلف محیط بانی است و چشمه‌های زیادی در دامنه‌های این کوه وجود دارد که گله‌های حفاظت شده پازن و بز وحشی از آن استفاده می‌کنند. این کوه را معمولا از گردنه‌ای موسوم به گردنه لاشتر در فاصله حدود ۳۰ کیلومتری اصفهان در جاده اصفهان به شهرضا می‌نوردند. این کوهستان دارای دره‌های متعدد شمالی و جنوبی است و وجه تسمیه آن شکل کاملا مشخصی است که قله آن دارد و از شهر اصفهان به شکل کلاه قاضیان قدیم به چشم می‌آید. کوه کلاه قاض دارای دیواره‌های بلند با سنگ‌های مناسب جهت صخره‌نوردی است به همین دلیل مورد توجه صخره‌نوردان قرار گرفته و مسیرهای گوناگونی در آن گشایش شده‌است.

غار های قلعه بزی

آدرس: حدود 25 کیلومتری جنوب غربی اصفهان، شمال شرق مبارکه و شمال حسن آباد

مجموعه ی غار های قلعه بزی در حدود 25 کیلومتری جنوب - جنوب غربی اصفهان، شمال شرق مبارکه و شمال حسن آباد واقع شده است . این مکان ها شامل دو پناهگاه و یک غار است که در ارتفاع بین 1750 تا 1810 متر بالاتر از سطح دریادر طول شمالی 32 درجه و 24 دقیقه و عرض 33 درجه و 51 دقیقه، در دامنه جنوبی کوه قلعه بزی واقع شده اند. این مکان ها مشرف بر دامنه ای بسیار پرشیب و سنگی هستند و درحدود 500 متر بالاتر از سطح دشت واقع شده اند. دهانه ی آنها، خصوصا غار قلعه بزی 2، دارای چشم انداز وسیعی نسبت به دشت و رودخانه زاینده رود است که در فاصله حدود 2 کیلومتر از سمت جنوب و جنوب شرقی این مجموعه می گذرد.

در حدود 42 هزار سال پیش غارهای قلعه بزی ماوای شکارچیانی بود که در دشت های اطراف به شکار گورخر، اسب، گاو وحشی و حتی کرگدن می پرداختند. بقایای سکونت آنها در این غار ها کهن ترین آثار شناخته شده سکونت انسان در استان محسوب می شود.

بیش از 2500 عدد ابزار سنگی و ضایعات ساخت آنها در بررسی کاوش غار های قلعه بزی بدست آمده است. ساکنان غار ها برای ساخت ابزار از سنگ آتش زنه استفاده میکردند که آن را از حاشیه رودخانه زاینده رود گرد آوری میکردند. چون قلوه سنگ ها ابعاد کوچکی داشتند، اغلب آنها را با کوبیدن قلوه سنگ دیگری دو نیم میکردند و سپس از این تکه ها تراشه برداری میشد ، ابزارهای ساخته شده عمدتا شامل انواع خراشنده هستند که احتمالا برای تراش سطح چوب، استخوان و زدودن چربی از سطح پوست حیوانات بکار برده میشد. ابزار های دیگری با لبه دندانه دار و ابزارهایی با نوک تیز هم ساخته میشد که احتمالا مانند اره یا درفش استفاده می شدند. یک گونه دیگر از ابزار که برای نخستین بار در ایران و در غار های قلعه بزی یافت شده دارای لبه های متقارن و نوک تیزی است که هر دو رویه آن به طور کامل تراشه برداری شده است. مطالعه ی دقیق (میکروسکوپی) لبه های این ابزاز دو رویه نشان داده که برای بریدن گوشت و احتمالا به عنوان زوبین استفاده میشده است. مطالعه ابزار ها و سایر دست ساخته ها ی سنگی نشان می دهد که این مجموعه مربوط به دوره پارینه سنگی میانی است که در ایران احتمالا در حدود 200 هزار سال پیش آغاز و در حدود 40هزار سال پیش به پایان رسیده است. با توجه به کشفیات غار شانیدر در کردستان عراق، انسان های این دوره در منتطقه زاگرس احتمالا از نوع نئاندرتال بوده اند. طی کاوش های سال 1384 بمنظور تاریخگذاری دقیقتر سکونت انسان در قلعه بزی، نمونه های ذغال از یک اجاق برداشته شده که اخیرا به روش کربن 14 آزمایش شده. در نتیجه این ازمایش روشن شده که آثار پارینه سنگی در غار بزرگ مربوط به حدود 42 هزار سال پیش است. به فاصله چند هزار سال پس از این تاریخ بود که انسانهای مدرن با فرهنگ جدید ی در ایران گسترش یافتند.

موزه چهلستون

آدرس: اصفهان، میدان امام حسین، خیابان استانداری، کاخ چهلستون

تلفن: 2220181

ساعات بازدید: همه روزه به جز ایام سوگواری

بهار: یکسره از 8:30 الی 19

تابستان: 8:30 الی 13:30 و 15:30 الی 20

مهر،آبان، آذر، دی: یکسره از 8:30 الی 17:30

بهمن و اسفند: یکسره از 8:30 الی 18:30

سال تاسیس: سال 1372

نمای ساختمان مربوط به دوران صفویه بوده و ساخت و ساز کاخ درسال 1057 هجری به اتمام رسیده است. در مهر ماه 1327 هجری شمسی با حضور عالیترین مقامات مملکتی و اساتید و هنرمندان و علاقمندان این مرز و بوم به موزه تبدیل گردید که اسامی آنها در دفتر یادبود به جا مانده و ثبت وضبط گردیده است. در سال 1343 ه . ش به منظور تعمیرات اساسی کاخ چهلستون اشیاء و اموال فرهنگی موقتا به تالار اشرف (واقع در ضلع جنوب شرقی کاخ چهلستون) منتقل گشت و حدودا پنج سال از این تالار به عنوان (موزه تالار اشرف) استفاده شد.

در این موزه نسخ خطی، نگارگری و ظروف کاربردی و تزئینی متعلق به دوران اسلامی خصوصا صفویه به نمایش گذارده شده و نمایشگاههای ادواری به مناسبتهای مختلف برگزار می‌گردد. این موزه از لحاظ قدمت بعد از کاخ گلستان دومین موزه ایران می باشد.

معرفی مجموعه ها :

1. مجموعه سفال اولین نمونه کاشی ساخت اصفهان

2. مجموعه های آبگینه - فرش- نسخ خطی کوفی قرآن

3. قدیمی ترین آثار سکه ماقبل تاریخ

4. آثاردوران تاریخی وآثار دوران اسلامی

5. آثاردوران صفویه، انواع قباله های ازدواج قرن نهم به بعد تا آخر قاجار

6. انواع سنگ نوشته ها، قدمت فرش ها که به 400 الی 500 سال پیش بر می گردد که دو نوع از این فرشها در دنیا بی نظیر می باشد که مزین به آیات الهی می باشد.

موزه آموزش و پرورش

آدرس:  اصفهان، خیابان شمس آبادی، چهار راه قصر، کوی دهش

تلفن: 2334816

ساعات بازدید:

از شنبه تا چهار شنبه 8 الی 17

پنج شنبه 8 الی 12

قیمت بلیط : رایگان

سال تاسیس: سال 1378

محل این موزه منزل مسکونی شادروان عطاءالملک دهش از شخصیت های اجتماعی اواخر دوره قاجار می باشد که دارای مجموعه ای از هنر ایرانی و اروپایی است این ساختمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی به مدرسه تبدیل شد که پس از باز سازی در سال 1378 به عنوان جایگاه موزه آموزش و پرورش مورد استفاده قرار گرفت.

معرفی مجموعه ها :

1. بخش نمایش تاریخ و فرهنگ اصفهان: تصاویری از مدارس قدیمی ، دانش آموزان ، وسایل کمک آموزشی و کتابهای درسی و قدیمی

2. واحد آرشیو: مجموعه ای نفیس از اسناد وزارت معارف و آموزش و پرورش و نیز مدارک تحصیلی دوره های مختلف آموزشی و آلبومهایی از تصاویر دانش آموزان ، مدیران و مدارس قدیمی

3. واحد سمعی و بصری: فیلم های ویدیویی با موضوعاتی نظیر سخنرانی های مقامات رسمی آموزش و پرورش ، مراسم بزرگداشت مقام معلم ، همایش ها و گردهم آیی های مختلف ، جشن ها و مراسم مدارس گوناگون ، فیلم های مستند موزه داری و لوح های فشرده رایانه ای ( CD ) در زمینه های تاریخی و معرفی اماکن دیدنی اصفهان و معرفی موزه های بزرگ جهان

4. نمایشگاه آثار معاصر: از تاسیس موزه تا به حال20 نمایشگاه که از آثار هنری همکاران فرهنگی و دانش آموزان برگزار گردیده است.

5. آموزش و پروش و دفاع مقدس فعالیتهای گوناگون فرهنگیان و دانش آموزان رزمنده و بسیجی در طول سال های دفاع مقدس و آثار برجا مانده از شهیدان عزیز فرهنگی

6. واحد رایانه: به منظور حفظ سلامت اسناد و مدارکی که در موزه نگهداری می شود . این اسناد به صورت لوح های فشرده ( CD ) در اختیار پژوهشگران قرار می گیرد .7. واحد پژوهش: واحد پژوهش با انجام تحقیقاتی در زمینه ی سیر تحول آموزش و پرورش ، بازخوانی و نقد اسناد و مدارک آموزشی ، فراهم آوردن مطالب تخصصی مورد نیاز نشریات موزه ، فعالیت های ارزشمندی را تاکنون داشته است

نظرات شما عزیزان:

مرتضی

ساعت14:06---4 دی 1392

- [ایمیل]

آرمان جان خیلی خوب بود.=D D

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: